December komt eraan! De dagen worden korter en korter en de temperaturen dalen, het is dus wintertijd. Vorige keer heb ik een versterkende soep besproken en in deze mail gaan we de verwarmende kant op.
Volgens de Chinese geneeskunde is dit de tijd van het Water element. Water is een van de 5 elementen ofwel Wu Xing. Deze elementen drukken 5 basis kwaliteiten uit die ‘energetisch’ op aarde voorkomen. Onder het Water element vallen verschillende dingen die deze basis kwaliteit in zich hebben.
Het Water element staat voor opslag en diepe rust, als het ware de poolkappen van de aarde of het diepste donkere dieptes van de oceanen. De winter, ook behorend tot het Water element, is een tijd waarin alles tot stilstand komt, de nacht langer duurt dan de dag, water bevriest enz. Als orgaan behoren de Nieren tot het Water element. Naast hun osmotische functie op vloeistoffen in ons lichaam, spelen ze een rol in de bloedruk en controleren ze Chinees gezien ook de botten en de onderrug.
Het Yang dat voor activiteit en functionaliteit zorgt neemt in de winter af. Die afname is vooral aan de buitenkant want Yang trekt zich diep terug om op te laden. Dit is een gezonde en essentiële rustperiode maar dat wil ook zeggen dat er dus aan de buitenkant minder Yang aanwezig is. Zeker bij mensen die van nature kouwelijk zijn kan de winter wel eens een uitdaging zijn.
De Ingrediënten zijn in de meeste betere Chinese supermarkten, los te verkrijgen. Amazing oriental heeft ook enkele kant en klare pakketten trouwens (link zie verder). Lekker gemakkelijk!
De Soep: Zhuang yao jian shen soup
Letterlijk vertaald is dit versterk het middel en voedt de Nier soep.
Het is dan niet verwonderlijk dat deze soep vooral op de Nieren gaat werken welke bestaan uit een Yin gedeelte en een Yang gedeelte. Wat wil dat zeggen? De soep gaat zowel verwarmen en bewegen als voeden en bevochtigen. Dat is een goede combinatie in de winter. Je zal ook vaak de Lever benoemd zien, dit is vanwege de relatie van de lever tot het Bloed. Veel van de Yin voedende kruiden gaan naar de Lever en de Nieren.
In de vorige blog/nieuwsbrief heb ik al wat uitleg over de temperaturen en de smaken gegeven dus lees die gerust hier nog eens na.
De nummers bij de kruiden komen overeen met de nummers op de foto hieronder.
De ingrediënten:
- Du zhong (eucommia):
Dit is een warm, zoet en licht bewegend kruid. Het is de schors van de kleine eucommia boom. Warm en zoet duidt op de voedende kwaliteit op de Lever en de Nieren. Je ziet het vaak terug in formules die de botten en de pezen gaan versterken bij lage rug klachten. Soms kan het Yin de oprijzende kracht van het Yang niet aan wat de bloeddruk zou kunnen verhogen ook hiervoor wordt Du zhong gebruikt. Deze werking heeft de gedroogde zwarte boon (8.) ook.
- Guo qi zi (medeberry):
Deze zoete en neutrale bessen zijn beter bekend als go ji bessen en zaten ook in de vorige soep. Zoals eerder benoemt hebben de Nieren een Yin en Yang aspect. Met de neutrale smaak kiezen deze bessen als het ware geen kant en ligt de focus op zijn zoete voedende smaak en bevochtiging. Droge ogen is een klacht die kan voorkomen als het Yang onstuimig wordt doordat het Yin relatief leger is. De actie op de vloeistoffen is niet beperkt tot de Nieren maar gaat ook naar de Longen en de Lever. Deze laatste hebben een nauw verband met de ogen.
- Fu ling (wolfporia extensa):
Deze kleine witte blokjes zijn afkomstig van een schimmel soort. Van smaak zijn ze smaakloos/zoet en ook de temperatuur is neutraal. Dit kruid helpt via een omweg het Nier Yang door de Milt te versterken. Als de Nieren niet genoeg kracht (Yang) hebben om de vocht balans (Yin) te reguleren, helpt het om het vocht via de transformatie en transport functie van de Milt reeds te verminderen. Dit is een mooi voorbeeld van de vijf elementen logica want Aarde (milt) controleert Water (Nieren). Daarnaast werkt dit kruid diuretisch. In China maakt men hier zelf soms koekjes van.
- Shu di huang (rhemania glutinosia):
Dit is de gestoomde wortel van het Chinese vingerhoedskruid. Met zijn plakkerige textuur en zwarte kleur wortel is misschien wel de beste vertegenwoordiging van het Water element in deze soep. Door zijn plakkerigheid en zeer voedende zoete natuur werkt het sterk op Bloed en Yin maar het maakt het ook moeilijk te verteren. Het wordt vaak ingezet bij klachten zoals lage rugpijn, tinitus, nachtweten. Symptomen die vaak bij deficiënties van Lever en Nieren voorkomen.
- Shan yao (Chinese yam):
Dit is een wortel met Qi versterkende eigenschappen met een zoete smaak en neutrale temperatuur. Deze was ook in de vorige soep te vinden. De voornaamste werking is op de Milt, Longen en de Nieren. Hij wordt vaak ingezet igv leegte en dat mag je bekijken als moeheid, diarree, minder eetlust, chronische hoest enz. Net als Fu ling gaat dit kruid via een omweg de Nieren helpen via het controlerende van Aarde maar ook door de het Metaal element (Longen), de moeder van Water, te versterken. Fantastisch toch!
- Ba ji tian (morinda wortel):
Dit is de wortel van de Indische moerbei boom. Scherp, zoet en licht warm van temperatuur met een affiniteit voor de Nieren. Dit kruid valt onder de Yange tonica. De Nieren controleren de onderrug en pijn in die regio kan voortkomen uit te weinig activiteit van de Nieren. Dit kruid wordt ook ingezet bij erectieproblemen vanuit een tekort aan Nier Yang.
- Rou gui (kaneel):
Kaneel is waarschijnlijk het bekendste kruid. Het is de onderste schors van de moerbei boom. Dit kruid is zoet, scherp en heet van temperatuur ofwel voedend, bewegend en sterk verwarmend. Je raad het al de actie is op het Yang maar dan in een breed veld, namelijk dat van de Lever, de Nieren, het Hart en de Milt.
- Qing ren wu dou (gedroogde zwarte bonen):
De zwarte kleur en de zoute smaak behoren tot het Water element daarnaast hebben deze bonen een warme temperatuur.
Zwarte bonen kunnen het Yinne aspect van de Nieren versterken, de geest en het gezichtsvermogen verbeteren, licht hitte klaren, de bloedcirculatie stimuleren, zwelling minderen en ontgifting. Zwarte bonen kunnen Qi dalen en hebben een diuretische werking vanwege magnesium en kalium, waarvan is vastgesteld dat ze de bloeddruk verlagen. Net als Du zhong het eerste kruid.
Praktische Info
Kruid 1, 6, en 7 zou ik in een apart kruiden zakje koken aangezien ze hard zijn en niet om op te eten. Du zhong (1.) zal ook wat uit mekaar vallen en zo vermijd je dat je harde stukjes schors in je soep terugvindt.
Nog een tip ivm de bonen. Het gaat hier om gedroogde bonen. Week ze dus eerst minstens 8 uur in water. Daarna kook je ze gaar in 75 tot 90 minuten in kokend water. Gebruik je een slowcooker dan is dit echter niet nodig.
Deze soep kan vegetarisch genuttigd worden maar ik raad je aan om ze met kip met botten eraan te laten trekken voor ongeveer 3u a 4u lang. Verwijder wel het vel van de kip. Kip versterkt de voedende kwaliteit van de soep. Je zou ook kippenbouillon kunnen toevoegen als je niet het vlees en de botten in je soep wil. Zelf maak ik deze soepen altijd in mijn slow cooker vanwege het gebruiksgemak. Je moet je dan geen zorgen maken dat de soep overkookt en je kan ondertussen wat anders doen. Dat is handig met onze gejaagde en drukke levensstijl. Hoe langer je de kruiden kan laten trekken hoe beter maar 4u op de hoge stand of 8 u op de lage stand in de slow cooker is wel genoeg.
De ingrediënten gaan aardig in omvang toenemen dus hou daar rekening mee. Dit soort soepen hebben een goed effect op langere termijn en bij geregeld nuttigen ervan. Vanwege de gematigde aard van temperatuur, smaak, maar ook dosage moet je ze niet als medicijn bekijken maar ter ondersteuning van je dagelijkse gezondheid. Je zou de soep ook in een thermos kunnen doen en gedurende heel de dag nuttigen als drank.
Om het je nog gemakkelijker te maken heb je hier een link naar deze bepaalde kruiden mix in kant en klare verpakking.
https://www.orientalwebshop.nl/en/golden-diamond-zhuang-yao-soup-stock-105g
Heb je pijnklachten die niet verbeteren, spijsverteringsklachten, menstruatie klachten, enz, en wil je die graag op een alternatieve manier aanpakken? Aarzel dan niet me te contacteren. Ik combineer Acupuntuur, Tuina (therapeutische massage) en Chinese kruiden om jou volledig te behandelen. Daarnaast geef ik oefeningen vanuit de Chinese Daoyin en Taiji mee.
Veel kook- en eetplezier alvast.
Ruud Vercammen